Ξεκινώντας το Linux με το Fedora - Μέρος 3ο

Γνωριμία με τα γραφικά περιβάλλοντα του Fedora.

Κυρίως εσείς που έρχεστε από τα windows σίγουρα έχετε την εντύπωση ότι το λειτουργικό σας σύστημα είναι αυτό που βλέπετε. Τα παράθυρα, τα μενού κτλ. Κάνετε όμως λάθος! Αυτά που βλέπετε είναι απλώς μια γραφική 'βιτρίνα' η οποία είναι ασφαλώς προαιρετική! Αυτό σημαίνει ότι μπορείτε να μην το εγκαταστήσετε καθόλου και να δουλεύετε στην γραμμή εντολών όπως γινόταν παλαιότερα. Αν δοκιμάσετε να εγκαταστήσετε το debian θα δείτε ότι αν δεν επιλέξετε το κουτάκι 'Περιβάλλον Εργασίας' στην εγκατάσταση δεν θα έχετε γραφικό περιβάλλον.

Αν και στο Linux τα γραφικά περιβάλλοντα δημιουργήθηκαν μετά από τα αντίστοιχα των ανταγωνιστών τους, πλέον ξεπερνούν κατά πολύ σε εμφάνιση, σε χρηστικότητα και σε επιλογές αυτά των Mac, και windows.

Τα διασημότερα περιβάλλοντα εργασίας είναι το gnome και το kde. Βέβαια υπάρχουν και άλλα, τα οποία θα σας φανούν χρήσιμα ή καλύτερα απαραίτητα αν έχετε παλιό hardware οπότε το gnome και το kde θα δυσκολεύονται να «τρέξουν».

Πάμε να τα γνωρίσουμε λίγο καλύτερα λοιπόν.

Gnome 2.xx

Το gnome 2.xx είναι το προεπιλεγμένο περιβάλλον εργασίας που χρησιμοποιούν οι περισσότερες διανομές, όπως και στο Fedora 14. Έχει μακρά ιστορία και χαρακτηρίζεται από την λιτότητα, την ταχύτητα και την σταθερότητά του. Βέβαια η λιτότητα είναι υποκειμενική, καθώς είναι σχεδόν σίγουρο ότι το gnome desktop σας δύο εβδομάδες μετά την εγκατάσταση δεν θα μοιάζει πολύ με την πρώτη μέρα, αφού οι επιλογές για να το κάνετε πιο όμορφο και να το φέρετε στα μέτρα σας είναι υπερβολικά πολλές!

Δείτε παλιότερα άρθρα που αφορούν την προσαρμογή του gnome

[1]
[2]
[3]

[4]

Το Gnome του Fedora είναι πολύ εύκολο στη χρήση. Μπορείτε να χειριστείτε αρχεία, να ξεκινήσετε εφαρμογές, να αλλάξετε τα παράθυρα και να δουλεύετε με έγγραφα με τον γνωστό από άλλα λειτουργικά συστήματα τρόπο. Για παράδειγμα, το διπλό κλικ στον προσωπικό φάκελο ανοίγει τον Ναυτίλο, την εφαρμογή δηλαδή που διαχειρίζεται τα αρχεία στο Gnome. Φυσικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και άλλες τέτοιες εφαρμογές γι αυτό τον σκοπό! Δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στο Linux. Από προεπιλογή, θα υπάρχουν υποφάκελοι για αρχεία μουσικής, εγγράφων, εικόνων και βίντεο όπως στα windows.

Στο πάνω μέρος της οθόνης υπάρχει το μενού εκκίνησης εφαρμογών το οποίο έχει τρεις καρτέλες: «Εφαρμογές», «Τοποθεσίες» και «Σύστημα», από τις οποίες ανοίγουν τα κατάλληλα μενού. Σε αντίθεση με τα windows στο gnome οι εφαρμογές είναι κατανεμημένες ανά κατηγορία και όχι τυχαία.
Υπάρχει κανονικά φάκελος «Υπολογιστής», μέσα από τον οποίο μπορείτε να δείτε τους συνδεδεμένους δίσκους ( τα partition αναγνωρίζονται ως ξεχωριστός δίσκος).

Όλα αυτά βέβαια είναι τα προεπιλεγμένα!
Μπορείτε κάλλιστα να αφαιρέσετε τον μενού εκκίνησης εφαρμογών (το οποίο ουσιαστικά είναι ένα applet στην πάνω μπάρα) και να βάλετε έναν

άλλο. Με την εφαρμογή Gnomenu μπορείτε να έχετε πολύ όμορφα και εύχρηστα μενού.
Ακόμα στην κάτω μεριά της οθόνης μπορείτε να αφαιρέσετε ολοκληρωτικά την κάτω μπάρα και να βάλετε ένα όμορφο docky.

Αν ψάξετε στο αρχείο του osarena θα ανακαλύψετε πως μπορείτε να κάνετε τρελά πράγματα με το gnome.

Το κορυφαίο βέβαια είναι το compiz!!
Το compiz είναι μια εφαρμογή η οποία κάνει το περιβάλλον του gnome μαγικά εφετζίδικο. Μπορείτε να αλλάζετε τις επιφάνειες εργασίας με στυλ κύβου ή μπορείτε να κάνετε τα παράθυρα να καίγονται μόλις κλείνουν και άλλα τρελά πράγματα που τα windows δεν σας άφηναν να φανταστείτε.

Ελληνικά στο gnome

Αν θέλετε ελληνικά στο πληκτρο

λόγιο και δεν το έχετε κάνει από την αρχή πηγαίνετε
Σύστημα>Προτιμήσεις>Πληκτρολόγιο
και στην καρτέλα
Διατάξεις
Προσθέτετε Ελληνικά (υπάρχει και πολυτονικό)
Μετά στις Επιλογές επιλέγετε τον συνδυασμό

πλήκτρων που επιθυμείτε για αλλαγή της γλώσσας.

KDE

Το Kde είναι γενικά ένα πιο μοντέρνο περιβάλλον εργασίας. Αν ερχόσαστε από τα windows, με την πρώτη ματιά θα σας φανεί οικείο, αλλά δεν είναι!!
Κάτω αριστερά βρίσκεται ένα μενού που δεν θα δυσκολευτείτε να το συνηθίσετε. Η κάτω μπάρα είναι στο στυλ της μπάρας του gnome. Φυσικά μπορείτε να βάλετε όσες θέλετε με όποια widgets θέλετε πάνω τους.

Η μεγάλη διαφορά είναι στην επιφάνεια εργασίας. Προεπιλεγμένα πάντα, στην επιφάνεια εργασίας του kde τρέχουν widgets και δεν υπάρχουν φάκελοι και αρχείο. Αυτό μπορεί να μην σας ακούγεται ωραίο αρχικά, αλλά χρησιμοποιώντας το θα δείτε ότι τελικά είναι πιο εύχρηστο από πεταμένους φακέλους και ανοργάνωτα αρχεία.

Το widget με το όνομα folder view επιτρέπει την προβολή ενός φακέλου σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο ώστε να έχετε άμεση πρόσβαση σε αυτόν.
Για να προσθέσετε widget κάντε κλικ στο κάτω δεξί μέρος της οθόνης σας και μετά πατήστε στο add widget. Αν η επιλογή των widget που κάνετε είναι σωστή με βάση της ανάγκες σας τότε από αυτά θα λαμβάνετε άμεσα σημαντικές πληροφορίες για τις δουλειές σας, το σύστημά σας ή για τον καιρό!

Ακόμα η λειτουργία activitis σας επιτρέπει να έχετε παραπάνω από έναν συνδιασμό widget και να το αλλάζετε κάθε φορά ανάλογα με την δουλειά σας (πχ. Activity για εργασία, activity για μουσική κλτ) Ακόμα μπορείτε να έχετε διαφορετικά widgets σε κάθε επιφάνεια εργασίας.

Στο Kde το compiz δεν δουλεύει, αλλά φυσικά και υπάρχουν τρισδιάστατε εφέ. Στο system settings και στην κατηγορία virtual effects μπορείτε να βρείτε πάρα πολλά εφέ που θα κάνουν το desktop σας ακόμα πιο ελκυστικό

Το Kde είναι το γραφικό περιβάλλον που προτιμούν οι προγραμματιστές λόγο της ευκολίας γραψίματος κώδικα για την προσαρμογή του. Κυριολεκτικά με λίγο κώδικα μπορείτε να κάνετε το kde αγνώριστο!

Ελληνικά στο kde

Στο system settings επιλέγετε input devices και στην καρτέλα layout τα προσθέτετε όπως και στο gnome

Gnome 3

Το gnome 3 είναι η καινούρια έκδοση του gnome που κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό
Δημιούργησε θετικές, αλλά και αρνητικές αντιδράσεις στου χρήστες
Επειδή το θέμα του gnome 3 συζητείται πολύ στο osarena αυτές τις μέρες καλύτερα να σας παραθέσω κάποια link τα οποία έχουν γραφεί από ανθρώπους που το έχουν δοκιμάσει περισσότερο από εμένα!!

Μία πολύ καλή παρουσίαση είναι αυτή!!
...και μια ενδιαφέρουσα άποψη

Γενικά πάντως πιστεύω ότι η φιλοσοφία του gnome 3 είναι τελείως διαφορετική από αυτή των άλλων περιβαλλόντων εργασίας και μπορεί να αλλάξει ολοκληρωτικά την διεπαφή με τον υπολογιστή μας.

Το gnome 3 δεν είναι ακόμα διαθέσιμο για το fedora 14 (όταν γίνει διαθέσιμο θα είστε οι πρώτοι που θα το μάθετε ;) ) Στο επερχόμενο Fedora 15 όμως το gnome 3 θα είναι το προεπιλεγμένο desktop. Αν θέλετε να πάρετε μια γεύση μπρορείτε να κατεβάσετε το live cd του fedora ή του opensuse με gnome 3 και να το τρέξετε ή να κάνετε το ίδιο με την alpha έκδοση του Fedora 15.

Αν έχετε Fedora 14 ή 13 μπορείτε να δείτε μια προηγούμενη, δοκιμαστική έκδοση που βρίσκεται στα αποθετήριά σας δίνοντας σε ένα τερματικό

• sudo yum install gnome-shell

Για να το χρησιμοποιήσετε θα πάρε Σύστημα>Προτιμήσεις>Desktop effects και θα το επιλέξετε από εκεί. Θα επιστρέψετε στο κανονικό gnome με τον ίδιο τρόπο.

Μπορώ να έχω και kde και gnome;

Φυσικά και μπορείτε. Και όχι μόνο για αυτά τα γραφικά περιβάλλοντα βέβαια.
Για να δούμε πως.
Αν έχετε εγκατεστημένο το gnome για να εγκαταστήσουμε το kde θα πρέπει να ανοίξουμε ένα τερματικό και να γράψουμε

• sudo yum groupinstall kde

και αντίστοιχα αν έχουμε kde

• sudo yum groupinstall gnome

και να βάλουμε τον κωδικό μας.
Η εντολή αυτή εγκαθιστά το γραφικό περιβάλλον που επιλέγουμε μαζί με τις προεπιλεγμένες εφαρμογές.
Φυσικά η ίδια εντολή δουλεύει και με οποιοδήποτε άλλο γραφικό περιβάλλον υπάρχει στα αποθετήρια και το θέλετε
πχ

• sudo yum groupinstall xfce

για το xfce
ή

• sudo yum groupinstall lxde

για το lxde.
Για να επιλέξουμε σε ποιο γραφικό περιβάλλον θέλουμε να συνδεθούμε κάθε φορά αρκεί να το επιλέξουμε από την κάτω μπάρα της login screen (εκεί που βάζουμε τον κωδικό μας!).
Τόσο απλά!!

Την χρήση του yum θα την αναλύσουμε στο επόμενο άρθρο.